KHI TÀN NHANG KHÔNG CÒN LÀ TÀN NHANG

Tàn nhang là gì?
Tàn nhang là các đốm tròn nhỏ, sậm màu, nằm trên bề mặt da và phân bố thành từng đám. Chúng phát triển rất nhanh sau khi vùng da đó tiếp xúc với ánh nắng mặt trời gay gắt. Chúng rất đa dạng và phong phú về màu sắc, có người màu đỏ, có người ở thể màu vàng, nâu vàng, nâu sáng và cũng có trường hợp là màu đen.
Nhưng dù mang màu sắc gì thì chúng luôn luôn sậm hơn so với vùng da xung quanh, đó chính là do sự phát triển quá mức của các sắc tố trong tế bào da hay còn gọi là melanin. Và chúng thường chỉ xuất hiện ở những người có làn da sáng màu.
Tuy nhiên, mặt trời không phải là tác nhân duy nhất tác động tới quá trình xuất hiện của tàn nhang. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh được rằng yếu tố di truyền cũng có ảnh hưởng đáng kể tới quá trình này. Đó là một loại nhiễm sắc thể có trong gen quy định tế bào biểu bì tạo hắc tố còn được gọi là MC1R.
Cơ chế hoạt động của tàn nhang cũng giống như các vết rám nắng (mặc dù sự phân bố các sắc tố da là không giống nhau). Tàn nhang xuất hiện chủ yếu trên da mặt, nhưng ta cũng vẫn có thể bắt gặp chúng trên các vùng da khác có tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Không giống như các vết cháy nắng có thể xoá bỏ dễ dàng với các phương pháp trị liệu như dùng kem hoặc siêu mài mòn bằng tia laze, tàn nhang không thể bị xoá mờ. Với những người bị tàn nhang, nguy cơ bị ung thư da hoặc bị cháy nắng cao hơn so với những người khác.
Tàn nhang và nốt ruồi
Khác với nốt ruồi, tàn nhang không có nguy cơ phát triển thành bệnh ung thư da. Tuy nhiên, rất dễ nhầm lẫn hai loại này với nhau. Dưới đây là một số điểm giống và khác giữa tàn nhang và nốt ruồi:
Tàn nhang và nốt ruồi đều là sự tập trung của tế bào sắc tố melanin. Màu sắc của 2 loại “chấm” này khá giống nhau, thường là màu nâu nhạt, đen, hồng… Chúng thường sậm hơn khi ra ngoài nắng, tồn tại độc lập hoặc theo nhóm.
Trong 100 người thì có 1 người khi sinh ra đã có nốt ruồi. Về sau nốt ruồi bẩm sinh này phát triển to đặc biệt, dễ bị biến chứng thành ung thư da hơn so với loại xuất hiện về sau. Còn tàn nhang chỉ phát sinh sau khi được sinh ra, thường từ 2 tuổi và nhạt dần sau tuổi 40, đến tuổi 60 có thể biến mất.
Ban đầu nốt ruồi thường là chấm dẹt, nhỏ, giống như tàn nhang. Có thể giữ nguyên hình dáng, màu sắc, kích cỡ sau nhiều năm hoặc có thể phát triển to ra, màu sắc nhạt đi, lồi lên và phát triển lông vào giai đoạn nhất định của cuộc đời như tuổi dậy thì, thời kỳ mang thai…
Khác với tàn nhang, nốt ruồi không nhất thiết tập trung vào các vùng có tần suất “ở trần” cao trước ánh nắng như mặt, tay, cổ… mà có thể tập trung ở bụng, đùi.
Đường kính của nốt ruồi thường từ 3mm đến 6mm (hơn 6mm thì cần theo dõi thường xuyên vì nó có thể mang dấu hiệu của bệnh ung thư da). Trong khi đó đường kính của tàn nhang thường từ 2mm đến 4mm, nhỏ hơn nốt ruồi một chút.
Tàn nhang và ung thư da
Dưới đây là những bệnh ung thư da mà giai đoạn đầu của chúng rất dễ bị nhầm là tàn nhang:
Lentigo maligna (còn gọi là tàn nhang Hutchinson): Một loại ung thư ác tính, thường xuất hiện ở người từ 50 đến 80 tuổi, có tiền sử tiếp xúc nhiều với ánh nắng. Ban đầu chúng có hình dẹt, dài từ 2cm đến 6cm, màu nâu hoặc màu sạm nắng ở cổ, mu bàn tay, mang tai… Về sau có thể gây lở loét, chảy máu… Lentigo maligna không lan sang các phần khác của cơ thể, chiếm từ 10-15% các trường hợp bị ung thư da.
Melanoma
Một trong số ít những bệnh ung thư có thể tấn công người trẻ tuổi và là một trong những loại nguy hiểm nhất của bệnh ung thư da. Melanoma thường xuất hiện ở chân phụ nữ, ngực nam giới. Nếu không phát hiện kịp thời, có thể lan rất nhanh sang các phần khác của cơ thể, thậm chí “ăn” vào nội tạng, gây chết người.
Melanoma thường có màu nâu sậm, đen, đỏ, xanh đem hoặc kết hợp các màu trên. Có tới 40-50% melanoma là biến chứng của nốt ruồi. Khi nốt ruồi thay đổi về hình dáng, màu sắc, kích cỡ và khác biệt với những nốt ruồi thì nguy cơ bị malanoma cao hơn. So với tàn nhang, melanoma giai đoạn đầu có xu hướng lớn hơn, đen hơn, màu sắc và hình dáng bất thường hơn.
Basal cell carcinoma (ung thư tế bào đáy): Một loại thường thấy nhất của ung thư da, thường xảy ra trên bàn tay, phát triển chậm, thường lan ra các vùng xung quanh nhưng ít khi lan xa. Dạng thường thấy nhất của basal cell carcinoma là khối tròn nổi trên da, màu hồng hoặc trắng óng ánh, có thể nhìn thấy những tia máu đỏ đan nhau. Nhưng có một vài trường hợp, basal cell carcinoma hình dẹt, có màu nâu hoặc đen, rất dễ nhầm là tàn nhang.
Những người dễ bị ung thư da tấn công
Những người da trắng, đẹp, tóc sáng màu và bị tàn nhang: Tàn nhang là lời cảnh báo rằng da của họ dễ bị tổn thương, cháy nắng và bị ung thư da.
Những người bị tàn nhang do di truyền: Họ bị tàn nhang rất dễ dàng và có xu hướng nhạy cảm với ánh nắng mặt trời – một nguyên nhân dẫn tới bệnh ung thư da.
Chàm
Các vết chàm giống nhau về màu sắc và kích cỡ, chúng xuất hiện ngay từ khi mới sinh hoặc ít lâu sau đó, thường có màu đỏ và nâu. Nguyên nhân của tình trạng này vẫn chưa được tìm ra, nhưng một số có thể là do các khuyết tật về mạch máu ngay từ khi còn là phôi thai.
Cách điều trị: Với một số người, vết chàm sẽ mờ dần đi khi tới tuổi trưởng thành, nhưng một số phải dùng biện pháp siêu mài mòn bằng tia laze.
Nốt ruồi
Thường có màu nâu đen, chúng có thể phẳng hoặc nhô lên khỏi da và xuất hiện nhiều hơn cùng với tuổi tác. Nốt ruồi xuất hiện là do các sắc tố da co cụm lại với nhau.
Cách điều trị: Đốt cháy bằng tia laze đỏ có thể tẩy được nốt ruồi.
Da đồi mồi
Loại này thường xuất hiện trên mặt, mu bàn tay và ngực, chúng phát triển tỷ lệ thuận với số tuổi. Bạn đừng nhầm lẫn chúng với tàn nhang, các đốm đồi mồi nay phân bố trên vùng da rộng hơn và không đều như tàn nhang.
Chúng thường xuất hiện ở những người tuổi trung niên, tuy nhiên nếu quan niệm đó là dấu hiệu của tuổi già thì hoàn toàn sai lầm. Các đốm đồi mồi này thường xuất hiện ở cư dân vùng nhiệt đới và giống như các loại tàn nhang khác, chúng cũng mang yếu tố di truyền. Nguyên nhân của hiện tượng này là do ánh nắng mặt trời đã phá huỷ các mô tế bào sản sinh ra sắc tố.
Cách điều trị: Sử dụng kem làm sáng da, lột da mặt hay điều trị bằng tia laze giúp bạn không còn lo lắng về chúng nữa.
Vết thâm nám
Các vết sẫm màu xuất hiện trên mặt và ngực, chỉ có ở phụ nữ, trong giai đoạn nửa sau của thai kỳ hoặc đôi khi là do tác dụng của thuốc ngừa thai. Các hoóc môn trong thai hoặc thuốc ngừa thai làm gia tăng quá trình sản xuất sắc tố của cơ thể và gây ra tình trạng biến máu ở một số vùng. Tránh ánh nắng mặt trời hoặc sử dụng kem chống nắng SPF 15+ là biện pháp phòng ngừa tốt nhất.
Cách điều trị: Sử dụng các loại kem đặc trị hoặc bằng tia laze có thể cải thiện tình trạng này.
Lang, bạch tạng
Đây là hiện tượng thiếu sắc tố da một phần hay toàn bộ.
Cách điều trị: Có hai cách điều trị: nếu người bệnh bị thiếu một số lượng sắc tố, người ta sẽ phá huỷ những sắc tố còn lại trong tế bào làm cho da trông sáng hơn. Đây cũng là cách điều trị làm thay đổi màu da của Michael Jackson. Nếu số lượng đó không lớn lắm, việc xử lý bằng tia cực tím có thể khôi phục lại số lượng sắc tố ở những chỗ bị lang.
Giãn tĩnh mạch
Loại này thường gặp ở phụ nữ hơn nam giới. Đó là các vết dài, nhỏ và mảnh, có màu đỏ. Thường xuất hiện ở chân hoặc móng, trong giai đoạn cuối của thai kỳ những vết rạn da này có thể xuất hiện ở vùng bụng dưới. Nguyên nhân có thể là do di truyền, so sự thay đổi hoóc môn, do cơ địa hoặc cũng có thể là những thương tổn da do đứng hoặc ngồi trong thời gian dài hay các nguyên nhân khác có thể gây ra áp lực làm giãn tĩnh mạch.
Cách điều trị: Ngày nay, để xoá mờ các vết rạn này, người ta chủ yếu sử dụng biện pháp điều trị bằng tia laze. Tuy nhiên, có một biện pháp hiệu quả không kém, người ta tiêm muối loãng hoặc một hoá chất khác vào tĩnh mạch, tác động tới quá trình lưu thông máu. Tuy nhiên, chúng cũng có nguy cơ gây ra chứng xơ cứng tĩnh mạch đặc biệt ở vùng mặt và mắt cá chân. Do đó liệu pháp sử dụng tia laze vẫn hiệu quả và an toàn nhất.
Theo Đẹp